Veli ayaz abimizin agzindan basagac koyumuzun gecmisi 3

Veli ayaz abimizin agzindan basagac koyumuzun gecmisi 3

Başağaçca 3
O vakitle bizim köyün başına bela üç köpek varıdın. Şimdi sorcanız bu nerden çıktı, iti köpeği neye garışdırıyon deye, heç laf olsun işde.  Birisi Gadiramadı’nın, birisi Bıdıla’nın biride herhalda sokak köpeğiydin, Nurettin amcanın gapının önüne yatadın. Bu Gadiramadı gilin köpek ne zıman beklemeyon, o zıman saldırırdın. Otekinne hep yolun ortasına yatdığından, gafan dalgın gece baca üsdüne çıkardı insan. Sesleride bek kötüydün, ürküdürdün insanı.
İremetlik Kütüklerin Hasan amcanında bi kedisi varıdın, ardından gayfeye giderdin. Kedi Bıdılanın köşede bekle, iremetlik ara sıra çağırdımı gelir dizine yatadın. İşte böle akıllı hayvanlarımız varıdın. Ben Hasan amca sen öretmen olcak adamımışın derdim. Ha bu Hasan amca boş adam değilidin, çok okumuşuğu varıdın. Dostoyevski’yi bile bilirdi iremetlik. Bu bizim iremetlik Dana Sabır’da öyleyidin. Hapisde hepisini okumuşudun. İkiside heç belli etmezdi okuduklarını.
Madem laf okumakdan açıldı, dedelerimizin arasında okuma yazma bilen benim bildiğim bi Çili varıdın.

Hep cumhuriyet gastesi okurdun, bizim Sabri biliyonuz torunu, milliyetçi olduğundan dedesine tercüman alıvemiş. Minibüsü durdurunca gasteyi almaya tercümanı uzatmış, bakmış Cumhuriyet değil, evladım ona tuvalette götünü silersin demiş. Cevabı cebindeydi iremetliğin, Sabri ondan az almış. Emme oğlu Vedat amca lafda Sabri’yi bozuk para gibi harca.Sabri abeyin bize poz kesdiğine bakman, dayısının yanında süt dökmüş kedi gibi pusa. Burda deyverip kendi güvenliğimi tehlikeye atmayan. Biliyonuz insanlara şu şu paradır deye değer biçcek olursan, ben senin sülalene çek keserim demişliği vadır.
Bu Vedat amca bizim köyün yaşayan en böyük filozofudur, bana da bi demokrasi dersi vemişliği vadır. Hele lafınan dövdüğü adamları sormayın. Biigün oğlu Kemal’ı Arık Mısdi iremetliğe alışverişe yollamış, bekleyo gelen yok, peşinden kendide gidiyo. Kemal daha ufak, sanıyo Fransa’dayım ona buna elini uzatıyo. Arık Mısdi bu ırafları dağıtınca dutup golundan atıyo dışarı, Kemal laf mı dinle,içeri dalmak isdeyo. Dayanamayo iremetlik bir iki tokat furuyo.

Tam o sırada Vedat amca gelmiş bulunuyo. Orda Akharım’lıla odun satıyomuş, gapıyo bi çam odunu goşuyo, Arık Mısdi sanıyo kendine furcak, hemen uzatıyo, ‘Mısdi aga eline yazık, alma gadar çocuğu bu odunnan döv’ deyo. İremetlik Arık Mısdi yerin dibine geçmiş utancından. Deyceğim birbirimizin gafasını gırmamıza gerek yok. Lafı gullanmasını bilecen. Usdalık işde böle olur.
Bizim evin yanında Lanlan’ın köşeden dönünce Sütlaş iremetlik varıdın. Bu iremetlik bi gün ormandan gaçak kesdiği odunları şehere satmaya gidiyomuş, Garagır’da arkadan bi tomafil gelmiş, içinde vali varımış. Epeyice bi zaman geçememiş eşşekleden. Ozuman Sütlaş iremetliğe eşşekleri gıyıya alda bi geçiverelim demiş. Bizimki heç oralı olmamış, bu sefer ben Afyon’un valisiyin demiş, bizimkide ona Neyzen Tevfik’in Yalova gaymakamı hekayesindeki gibi kim şeder Afyon’un valisini, bende Başağaç’ın valisiyin demiş. Fırsatını bulunca vali geçip gitmiş, bizimki Sandıklıya gireken ormancıla bekleyomuş, almışla tabi.

Sonura adı Başağaç Valisi galdıydın.Onun evin garşısında Dedeoğlu varıdın, anası buvam iremetliğin deyzesi olurmuş. Açcık ilersinde Tilteklerin Çolak varıdın, garın satardın. Bi de sümüklenböcek alırdın. Çocuğukan sümüklenböcek toplayıp Çolağa satadık. Sonuradan Mancık Osmanı da almaya başladı. Hamam guysundan yokarı giderken solda Bakgal Hasan iremetlik varıdın. Uzun bi kofret satılırdın, yarım metire filan varıdın ellaham,  ona gidedik. Paraya heç bakmazdın iremetlik, tezgahın üstünde bozuk para atmaya bi yarık varıdın ordan salladık içeri, kendisi almazdın.

Bu bakmayo deye bulduğumuz eski paraları filanda atıp kofret alırdık. Açcık ilersinde Lambacı Mısdıvası varıdın. Bu iremetlik yassı namazından keri, gahveleri dolaşıp helelleşmiş herkezinen, yarine cenazemi galdırırsınız demiş. Kimse inanmamış iremetliğe eğlenmişle. Eve vamış, garısınnan da helelleşmiş, yatmış sırtüstü yatağına kelimeyi şahadet getirip ölmüş iremetlik. O da çocukları bek sevedin. Arpalıkda baçası varıdın, sokağın çocuklarını ünner, alma endirin, dut toplan deye uğraşırdın. Biz ona gitmez Müzametdinin garı Hatca abayı gızdırmaya onların eriği daşlardık. Bizi govlamasa onuda ellemezdikde o bizi govlayıp daşa dutunca o evine gire girmez eriği daşlamaya başladık.
Köyiçine çıkınca Bıdıla’nın, Çakal Amadın bide Soduların gavesi varıdın. Bunlar bakgallıkda ededin. Sodu yaşlanınca oğlu Arık Mısdi devraldıydın. Köy meydanında garaguyu varıdın, şindiki çeşme Arık Mısdinin gahvenin garşısına Gumüd’ün eve doğruydun, sonuradan guyunun yanına getirdile.
Garaguynun ordan okula giden sokağın başında bizim Haceli’nin delilerin evleri varıdın.

Ben bu Haceli’yi heç bilmem, biz doğmadan çok evela ölmüş. Emme heralda gıyamete gadar gonuşulacak. Bizim köyde ne olsa Haceli’nden bilirlemiş. Daha sonuradan heç olmacak işleri bile Haceli’ye yıkmışla, benim çocukluğumda bizim evde bişey gayboldumu, gırıldımıi buvam bize sorar, seslenmezsek Haceli etmişdir derdi iremetlik.
Bıdılanın köşede bide iremetlik Çerçi varıdın, bizim akrabamız olurmuş, bayramlarda filan buvam elini öpdürmeye götürürdün. Soduların aradan yokarı iremetlik Garamat varıdın, buvamla anaları deyze çocuğuymuşla, köyün sıhiyesi oyudun. Kime igne furulcasa o furardı. İremetlikde herzıman ırakı bulunurdu, kendi içmez hastaya garnı ağrıyana filan verirdi. İremetlik Şakir dayım yolladı Garamat’dan bi şişe ırakı getir deye, aldım götürdüm, açdı, bu ispirto geri götür dedi.

Götürdüm, iremetlik benim ırakıyı sen ispirtoynan değişdirdin dedi. Ölene gadar inandıramadım. Öldü iremetlik emme ben essahdan ne vediyse onu geri götürdüm. Hani her geldiğimde deyip durman Garamad’ın ırakısını içip yerine ispirto doldurmuşun deye. İçsem deyverin. Hem o zuman daha onüç yaşımdayıdım.
eh köylülerim daha size çok deyvecen.

Emme kimi deyverip kimi deyvermeyceğimi size sorcan. eh herkez ben gibi kendinlen  eğlencek gadar eğlenceli olmayo. benim niyetim kiseylen eğlenmek değil, bu deyvediklerim bizim geçmişimiz. hem yeni yetmelere hatıra olur, hem de yanlışlarımızdan ders çıkarırız. her ne olsada eksiğimizinen yanlışımızınan biz biriz ve hepinizi olduğunuz gibi seviyon. şakamı galdırmayan olursa bi yazıvesin gari.
bizde biliyonuz hekaye çok, gülüncek yanlarımız olduğu gibi övünülcek yanlarımız yok mu? tabii va, deliliklerimizin yanında yeğitliğimiz yok mu? tabii va. bunları da yazcan tabii.
Sağlıcayınan galın.

Yazan: Veli Ayaz (Basagac koyu)

Okunma Sayisi: 289